Een stichting wordt veelal opgericht om een sociaal of ideëel doel te bereiken. Het oprichten van een stichting kan door één persoon gebeuren. Dit moet bij notariële akte. Vanuit de wet gelden er een aantal vereisten waaraan de statuten minimaal moeten voldoen. De gegevens die ten minste in de statuten moeten zijn opgenomen, zijn:

  • de naam van de stichting (het woord ‘stichting’ moet deel uitmaken van de naam);
  • de gemeente waar de stichting is gevestigd;
  • het doel van de stichting;
  • de wijze van benoeming en ontslag van de bestuurders;
  • de bestemming van het geldelijke middelen als de stichting wordt ontbonden.

Als het mogelijk moet zijn dat de statuten kunnen worden gewijzigd, dan moeten de statuten zelf hiervoor de opening bieden.

In de statuten kan worden opgenomen wie de stichting vertegenwoordigt, met andere woorden wie namens de stichting rechtshandelingen aangaat met derden. In beginsel moet het bestuur als geheel optreden. De statuten kunnen het mogelijk maken dat een bestuurslid alleen kan handelen. Bestuursleden zijn in principe niet aansprakelijk voor de schulden van de stichting. Dat kan bijvoorbeeld anders zijn als er sprake is van wanbestuur.

Een stichting mag winst maken. Indien de ANBI-status is verkregen (zie ook hierna), geldt hiervoor een maximum van € 15.000,00 per jaar dan wel € 75.000,00 over het jaar zelf en de vier voorafgaande jaren tezamen. De winst mag niet aan de oprichters of bestuurders worden uitgekeerd, maar ten goede moet komen van de stichting zelf.

ANBI

Een stichting kan de status van ‘algemeen nut beogende instelling’ aanvragen, oftewel de ANBI-status. Dat kan als de stichting zich voor minimaal 90% inzet ten behoeve van het algemene belang. Commerciële activiteiten mogen wel worden verricht, mits de opbrengsten van die activiteiten ten goede komen aan de charitieve doelstelling van de stichting.

De ANBI-status is van belang voor een verkrijging krachtens erfrecht of schenking; er zal geen belasting over de verkrijging hoeven worden betaald. Ook voor donateurs is deze status van belang. Voor donateurs van culturele ANBI’s geldt zelfs een extra giftenaftrek.

Om de ANBI-status te verkrijgen en te behouden, moet de stichting een beleidsplan maken waarin de doelstelling en het actuele beleid schriftelijk zijn beschreven. Dit mag een meerjarenplan zijn. Dit plan moet minimaal een beschrijving bevatten van de werkzaamheden van de stichting, de wijze waarop de stichting de fondsen wil verwerven en de wijze waarop de stichting het vermogen zal beheren, besteden en uitkeren. Dit plan hoeft niet mee te worden gestuurd met de aanvraag van de ANBI-status bij de belastingdienst, maar indien de belastingdienst hierom vraagt, moet het plan kunnen worden overgelegd.

Vanaf 1 januari 2014 moet een stichting met de ANBI-status ook aan een publicatieplicht voldoen. Meer informatie hierover vindt u onder  ‘Nieuws’.

De aanvraag van de ANBI-status kan worden gedaan bij de belastingdienst, na de oprichting van de stichting en nadat een fiscaal nummer (RSIN-nummer) is verkregen. Voor de aanvraag van de ANBI-status moet een formulier worden ingevuld dat u vervolgens kunt indienen bij de belastingdienst.

Sport / Zorg / Onderwijs

Voor sportstichtingen geldt dat de statuten moeten voldoen aan extra wettelijke vereisten. Dat geldt veelal ook voor stichtingen die opereren in de zorgsector of in het onderwijs. Informeert u bij ons indien u overweegt om een stichting op te richten die werkzaam zal zijn in deze sectoren.

Vereniging

Een vereniging wordt vanuit de wet gezien als een samenwerkingsverband tussen leden. Daarom wordt de vereniging opgericht door tenminste twee personen tezamen. Het is mogelijk om de vereniging op te richten bij notariële akte, maar dit is niet verplicht. Indien de vereniging niet wordt opgericht bij de notaris, zal er een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid ontstaan, ook wel genoemd een ‘informele vereniging’.

Vereniging met volledige rechtsbevoegdheid

De statuten van de vereniging met volledige rechtsbevoegdheid moeten minimaal de volgende gegevens bevatten:

  • de naam van de vereniging;
  • de gemeente waar de vereniging is gevestigd;
  • het doel van de vereniging;
  • verplichtingen van de leden (zoals de betaling van contributie) of de wijze waarop deze kunnen worden opgelegd aan de leden;
  • de wijze waarop de algemene vergadering bijeen wordt geroepen;
  • de regels voor benoeming en ontslag bestuurders;
  • de bestemming van het geld dat de vereniging nog in kas heeft als de stichting wordt ontbonden.
  • Het maken van winst om onder de leden te verdelen mag geen doel zijn.

Een vereniging kent tenminste twee organen: het bestuur en de algemene vergadering. Het bestuur zorgt voor de leiding van de vereniging en vertegenwoordigt de vereniging naar buiten toe. De algemene vergadering wordt gevormd door de gezamenlijke leden. Dit orgaan heeft een aantal bevoegdheden die niet aan het bestuur kunnen worden toegekend.

De statuten kunnen worden gewijzigd nadat de algemene vergadering daartoe heeft besloten. De statutenwijziging vindt ook weer plaats bij notariële akte.

Als de vereniging wordt opgericht bij notariële akte, dan bent u als bestuurder in beginsel niet aansprakelijk met uw privévermogen voor de schulden en andere verplichtingen van de vereniging. Dat kan bijvoorbeeld anders zijn ingeval van wanbestuur.

Vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid

Als de vereniging niet is opgericht bij notariële akte, heeft de vereniging beperkte rechtsbevoegdheid. Dat betekent dat de vereniging geen registergoederen kan verkrijgen. Een clubgebouw kan bijvoorbeeld dan geen eigendom worden van de vereniging zelf. Daarnaast kan de vereniging geen erfgenaam zijn.

Ook voor de aansprakelijkheid van bestuurders heeft de beperkte rechtsbevoegdheid consequenties. Een bestuurder is aansprakelijk met zijn/haar privévermogen voor de verplichtingen van de vereniging. Deze aansprakelijkheid is te beperken door de vereniging in te schrijven in het Handelsregister.

Vereniging van Eigenaars (VvE)

Alle appartementseigenaars in Nederland zijn verplicht lid van een Vereniging van Eigenaars (VvE). Deze vereniging behartigt de gemeenschappelijke belangen, zoals onderhoud van het gebouw en de technische installaties. Elke VvE moet zich inschrijven in het Handelsregister

De regels die voor de VvE gelden, zijn veelal opgenomen in een akte van splitsing. Daarnaast kan er nog een huishoudelijk reglement van toepassing zijn.