Wie regelt uw zaken als u dat zelf niet meer kunt? Wat zijn uw wensen ten aanzien van de medische behandelingen die u moet ondergaan? Wie mag informatie uit uw medische dossier ontvangen van de arts? Dit zijn vragen die aan bod komen bij het opmaken van een volmacht of een levenstestament.
Volmacht
In een akte van volmacht kunt u maatregelen treffen voor de situatie dat u ten gevolge van ziekte of ongeval niet meer zelf uw eigen zaken en belangen (financieel en materieel) kunt behartigen. Als u bent gehuwd, is het niet vanzelfsprekend dat uw echtgeno(o)t(e) uw belangen mag waarnemen. Het is een groot misverstand om te denken dat ingeval van bijvoorbeeld dementie bij één van de partners, automatisch de (huwelijks)partner bevoegd is om de bijvoorbeeld de woning te verkopen. Als er niets is geregeld, zal aan de kantonrechter moeten worden verzocht om het vermogen van de wilsonbekwame partner onder bewind te stellen. De partner of één van de kinderen zal veelal tot bewindvoerder worden benoemd. Een bewind gaat gepaard met het vereiste van blijvende rechterlijke toestemming voor handelingen boven een bepaald bedrag en met het jaarlijks afleggen van rekening en verantwoording aan de kantonrechter.
Wat als u als geen partner of kinderen heeft? Moet elke willekeurige neef of nicht, ingeval van uw wilsonbekwaamheid, gelegenheid hebben de onderbewindstelling van uw vermogen aan te vragen? Of houdt u zelf liever de regie in handen en wijst u de personen aan die uw vermogen mogen beheren?
Wie moet uw onderneming voorzetten als uw tijdelijk wilsonbekwaam bent? Ook dit is een onderwerp dat u kunt regelen in de akte van volmacht.
U kunt dus zelf iemand aanwijzen die uw zaken en belangen moet behartigen. Eventueel kan een tweede benoeming worden opgenomen, voor het geval de eerst aangewezen persoon de taak niet kan of wil uitvoeren. Bij het verlenen van de volmacht kunt u bepalen of deze onmiddellijk ingaat of pas op het moment dat een arts heeft verklaard dat u zelf niet meer kunt handelen. U kiest zelf hoe de inhoud van de volmacht zal luiden.
Levenstestament
Het is mogelijk om de akte van volmacht uit te breiden tot een levenstestament. U kunt een bepaling opnemen voor het geval u bijvoorbeeld in een langdurige coma raakt of dement wordt. U kunt aangeven dat u niet kunstmatig in leven wilt worden gehouden. Ook andere wensen over het levenseinde kunnen worden opgenomen, zoals een behandelverbod of een euthanasieverzoek. Maar ook uw verklaring omtrent gewenste levensverlengende maatregelen kunt u alzo laten vastleggen. Waar anderen misschien twijfelen of het leven voor u nog zinvol is, kan het zijn dat u duidelijkheid hebt geboden door in een levenstestament aan te geven dat u zo lang mogelijk in leven wenst te blijven. Bespreekt u dit overigens – alvorens deze “medische” bepalingen vast te leggen in een levenstestament – ook met uw huisarts. Verder kunt u aangeven aan wie een arts informatie mag verstrekken uit uw medische dossier.
Overigens kunt u deze verklaringen ook zelf opstellen. Het voordeel van het opnemen in een notarieel levenstestament is dat, aangezien de notaris zich moet overtuigen dat u op dat moment uw wil kunt bepalen, de verklaringen niet in twijfel kunnen worden getrokken. Het is overigens altijd raadzaam om uw wensen ook met uw (huis)arts te bespreken.
Een ander onderwerp van het levenstestament kan zijn uw wensen rondom het doen van schenkingen. Moet een gevolmachtigde schenkingen die u altijd deed aan familieleden of goede doelen, voortzetten?
Ten slotte kunnen aanwijzingen worden gegeven rond uw ‘digitale leven’. Denk hierbij aan codes of wachtwoorden voor accounts, zoals facebook of twitter.